چگونه بادکنک ها را به دیوار بچسبانیم
یك اتم از اجتماع ذراتی به نام الكترون، پروتون و نوترون تشكیل
شده است.
بار الكتریكی پروتون، مثبت و بار الكتریكی الكترون، منفی است
و نوترونها فاقد بار الكتریكی هستند.تعداد الكترونها و پروتونهای
یك اتم برابر است. پس در حالت عادی اتم یك جسم از نظر بار
الكتریكی خنثی است؛ یعنی در این شرایط هیچگونه خاصیت
الكتریكی از خود ظاهر نمی‌سازد.
در برخی مواد، مانند شیشه، پلاستیک می‌توان الكترونهای
نزدیك به سطح را از طریق مالش مكانیكی، به ابریشم منتقل
كرد. به همین، ترتیب الكترونهای اتمهای بر اثر مالش با پوست
جانوارن، یا موی سر به علت این انتقال بار، بار منفی اضافه پیدا
می‌كند، در حالی كه میله شیشه‌ای یا پلاستیکی بر اثر مالش
با ابریشم، الكترون از دست می‌دهد و بار مثبت پیدا می‌كنـد.
اگر چیزی بار الكتریكی مثبت پیدا كند، آنگاه چیز دیگری به همان
اندازه بار منفی می‌گیرد.
هنگامی كه موهای خود را به بادکنک میمالید، موهای شما
بار الكتریكی مثبت و بادکنک بار الكتریكی منفی پیدا می‌كنند.
با این كار، شما الكتریسیته نمی‌آفرینید بلكه الكتریسیته از قبل
در آنجا حضور دارد. در هر اتم موهای شما، قبل از مالیدن، به تعداد مساوی الكتریسیته مثبت و منفی وجود دارد. الكتریسیته مثبت
در هسته اتمها و الكتریسیته منفی در الكترونهای اطراف آنها؛ كار
مالیدن فقط این است كه بارهای مثبت و منفی را از هم
جدا می‌كند. دلیل این امر این است كه الكترون خواهی یا
«تمایل به جذب الكترون» بادکنک از موهای شما خیلی بیشتر
است. بر اثر تماس بار الكتریكی موهای شما منتقل و یك
بی‌تعادلی در بار الكتریكی بادکنک ایجاد می شود. موی
شما كسر بار منفی دارد كه در اصطلاح می‌گوییم بار مثبت
پیدا كرده است. اضافه بار منفی بادکنک نیز باعث می‌شود كه
بادکنک منفی شود. در نتیجه بادکنک و موی شما بار مساوی
اما ناهمنام پیدا می‌كنند. انرژی‌ای كه صرف مالیدن به موی
شما می‌شود در بارهای جدا شده انباشته می‌شود. هر گاه بادکنک
را به دیوار نزدیك كنیم،الکترون‌های آزاد موجود بر سطح دیوار به
وسیلهٔ بادکنک دارای بار منفی رانده می‌شوند و به این ترتیب سطح
دیوار دارای بار مثبت می‌شود که به سطح بادکنک که دارای
بار منفی است نیروی جاذبه اعمال می‌کند این انرژی موجب
چسبیدن بادکنک به دیوار می شود.
دلایلی که ممکن است باعث نچسبیدن بادکنک به دیوار شوند.
1- بادکنک ها خوب باردار نشده باشند.
2- احتمال دارد رطوبت هوا زیاد باشد در این صورت در روزی که
رطوبت کم است آزمایش تکرار شود.اگر رطوبت هوا زیاد باشد
مولکول های آبی که در هوا وجود دارد تعدادی از مولکولهای
اضافی باد کنک را از آن جدا کرده ،در نتیجه بار الکتریکی بادکنک
ضعیف تر می شود.
4- اگر نیروی وزن بادکنک از نیروی بار الکتریکی زیاد باشد.
وسیله های آزمایش : بادکنک - شانه ی پلاستیکی - نخ -
پارچه ی پشمی .
١- چگونه می توانید بادکنکی را بدون استفاده از هر نوع
چسبی به دیوار بچسبانید ؟
برای آنکه بادکنک زمان بیشتری به دیوار بچسبد چه می کنید ؟
٢- یک شانه ی پلاستیکی را با یک پارچه ی پشمی
مالش دهید و نزدیک شیر آبی که آب با فشار کم از آن خارج
می شود نگه دارید .چه مشاهده می کنید ؟
مشاهدهای فوق را بنویسید و به کلاس گزارش کنید .
جواب:
1: بادکنک را که از جنس پلاستیک است به پارچه پشمی
مالش می دهیم تا باردار شود و سپس آنرا به دیوار
می چسبانیم در اثر القای الکتریکی بادکنک به دیوار می چسبد
برای اینکه بادکنک مدت بیشتری بر روی دیوار بماند باید آنرا
به دفعات بیشتری به پارچه پشمی مالش دهیم.
2- در اثر مالش شانه با پارچه پشمی در آن بار الکتریکی منفی
ایجاد می شود. در این حالت اگر شانه را به باریکه آب نزدیک
کنیم در اثر القای الکتریکی آنرا بطرف خود می کشد.
الف- موهای تمیز و خشک خود را با یک شانه پلاستیکی
خشک شانه کنید چرا موهای شما مرتب نمی شوند و به
دنبال شانه بلند می شوند؟
ب- با یک پارچه خشک، صفحه تلویزیون را تمیز کنید. چرا پرزهای
پارچه به صفحه تلویزیون می چسبند؟
پ- در تاریکی لباس خود را از تن بیرون آورید، چرا جرقه
زده می شود؟
پاسخ الف: در اثر تماس شانه با مو، شانه بار منفی و مو بار
مثبت پیدا می کنند. به این علت موها به طرف شانه کشیده
شده و از حالت مرتب خارج می شوند.
پاسخ ب: صفحه تلویزیون از جنس شیشه است. هنگام
تمیز کردن، الکترونها از پارچه به صفحه تلویزیون منتقل
می شوند. در نتیجه به علت غیر همنوع بودن بار این دو، پرزهای
پارچه به صفحه تلویزیون می چسبند.
پاسخ پ: هنگام درآوردن لباس در اثر مالش لباس های رویی
با لباسهای زیری، الکترونها رد و بدل شده و موجب زدن
جرقه می شوند.
منبع : ششم دبستانی ابراهیمی
باکلامی می شود اعجاز کرد